کد مطلب:27049 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:28

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

چگونه ميتوان فرد مسلماني را بيشتر به خدا نزديك كرد؟

البته ما نميتوانيم ديگران را به خدا نزديك كنيم ; زيرا براي نزديك شدن به خداوند متعال هر كس خودش بايد كوشش نمايد، براي مثال از اسباب قرب الهي، ايمان و عمل صالح است: وَ مَآ أَمْوَ َلُكُمْ وَ لاَ َّ أَوْلَـَدُكُم بِالَّتِي تُقَرِّبُكُمْ عِندَنَا زُلْفَيََّ إِلآمَنْ ءَامَنَ وَ عَمِلَ صَـَـلِحًا;(سبأ،37) اموال و فرزندان شما هرگز شما را نزد ما مقرّب نميسازد، جز كساني كه ايمان بياورند وعمل صالحي انجام دهند. پس كسي كه ايمان بياورد و عمل صالح انجام دهد، به خدا نزديك ميشود، بلي ما ميتوانيم افراد را به اعمالي راهنمايي كنيم كه با انجام آن اعمال به خدا نزديك شوند; پس ما با تشويق و ترغيب ديگران بر نماز، روزه، خمس، زكات و... ميتوانيم آنها را در نزديكي به خدا كمك كنيم; البته در روايات ائمه: آمده است كه چيزي كه بيشتر از همه انسان را به خدا نزديك ميكند، معرفت است، يعني شناخت خداوند متعال، پيامبران الهي، توحيد و هر معرفت مورد نياز ديگر. در برخي روايات، نماز، نيكي به پدر و مادر، ترك حسادت و عجب و فخر، در نزديكي به خدا، پس از معرفت مهم شمرده شدهاند.(بحار الانوار، محمد باقر مجلسي;، ج 1، ص 144، نشر وفا، بيروت.)

از آن جا كه هدايت جوانان ـ از آن جهت كه پذيرش بيشتري براي هدايت دارند ـ اهميت فراواني دارد، در ادامه، راههاي جذب جوانان به قرآن و فرهنگ اسلامي و هم چنين نزديك شدن به خدا را بيان ميكنيم:

قبل از هر چيز، يادآوري اين نكته ضروري است كه يكي از ويژگيهاي مثبت جوانان، هدايتپذير بودن آنان است. جوان كه قبلاً كودكي مطيع و فرمانبردار والدين بود، اكنون حق انتخاب دارد و ميتواند روش مستقلي را در زندگي، اتخاذ نمايد و راهي را براي پيمودن بيازمايد. او در اين دوره تشنه انتخاب و استقلال است; بنابراين آمادهترين فرد براي هدايت و تبليغ ميباشد. چرا كه هنوز با عقايد باطل كمتر برخورد كرده است.

در اين زمينه حضرت عليميفرمايد: قلب جوان مانند زمين دست نخوردهاي است كه آماده كشت است; و هر بذري كه در آن افشانده شود، به خوبي ميپذيرد و در خود بار ميآورد(نهج البلاغه، نامه 31 / ر.ك: با تربيت مكتبي آشنا شويم، رجبعلي مظلومي، ص 111، نشر امير كبير.)

اين پذيرندگي جوانان، تا حدود زيادي ما را در هدايتشان البته با برنامهريزي صحيح و اصولي كمك خواهد كرد. براي اين با توصيه راههاي ذيل آرزوي موفقيت شما را داريم.

1. محبت ورزيدن به آنها.

2. بالا بردن سطح آگاهي و شناخت آنها به طور غيرمستقيم نسبت به قرآن، عمل به واجبات و رفتن به اماكن ديني; مانند مساجد.

3. زبان نرم و گويا همراه با حكمت و موعظه و گفتگوي جذاب و دلپسند، بسيار راهگشاست; قرآن ميفرمايد: ادْعُ إِلَيَ سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَ جَـَدِلْهُم بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ; (نحل، 125) به راه پروردگارت با حكمت و پندِ پسنديده فراخوان و به روشي كه آن ]روش[ بهتر است، باآنان مناظره كن.

4. نشان دادن الگو از طريق معرفي قاريان نوجوان و جوان به وسيله نوارهاي ويدئويي و...

5. نااميد نشدن از فعاليتها در اين زمينه.

6. فراهم كردن امكانات دلپذير، برنامههاي متنوع و زيباسازي محل و كوتاه بودن برنامهها و جايزه دادن به نوجوانان

7. مشاوره با افرادي كه در اين زمينه مهارت دارند.

8. آگاهي دقيق از شرايط امر به معروف و نهي از منكر براي همه مربيان، سرپرستان، معلمان و والدين و...

9. از همه مهمتر دعوت به فرهنگ ديني با عمل چنان كه امام صادقميفرمايد: مردم را با عمل خودو نه با زبان به كارهاي خير دعوت كنيد.(اصول كافي، ج 2، ص 105، دارالكتب الاسلامية.)

براي نزديك شدن به خداوند متعال در درجه اوّل بايد به تزكيه نفس و پاك كردن آن از هواهاي نفساني و آلودگي گناه پرداخت; زيرا هواي نفس، دل انسان را ميربايد و موجب غفلت از آخرت و گمراهي و سقوط انسان از مقام انسانيت ميشود; قرآن كريم در اين زمينه ميفرمايد: وَ لاَتَتَّبِعِ الْهَوَيَ فَيُضِلَّكَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ...; (ص، 26) و از هواي نفس پيروي مكن كه تو را از راه خدا منحرف سازد....(ر.ك: اخلاق در قرآن، استاد مصباح يزدي، ج 1، ص 163 ـ 420، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني;.)

علاوه بر تهذيب نفس، راههاي ديگري نيز وجود دارد كه برخي از آنان عبارتند از:

1. ايمان به خداوند متعال و پيامبراكرمو جهاد در راه خداوند متعال: بايد با عمل به دستورهاي خداوند متعال، علم و معرفت خود را نيز نسبت به او افزايش دهيم; همچنين با مطالعه دربارة زندگي، اخلاق، رفتار و گفتار امامان معصوم: و پيامبراكرمشناخت خود را در مورد آنان بيفزاييم و ارتباط خود را با آنان بيشتر نماييم.

2. عبادت و نيايش: قرآن كريم در اين زمينه ميفرمايد: يَـََّأَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُواْ رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ وَ الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ; (بقره، 21) اي مردم، پروردگار خود را پرستش كنيد، آن كس كه شما و كساني را كه پيش از شما بودند آفريد تا پرهيزگار شويد.

عبادت، تأثير بسيار زيادي در تهذيب اخلاق و نزديك شدن به خداوند دارد.(ر.ك: مراحل اخلاق در قرآن، آيةالله جوادي آملي، نشر اسرأ / اخلاق در قرآن، آيةالله مكارم شيرازي و ديگران، ج 1، مدرسةالامام عليبنابيطالب.)

از جمله عباداتي كه در قرآن براي نزديك شدن به خداوند سفارش شده است، نماز و سجده در برابر خداوند است. در سوره علق آيه 19 آمده است: ... و به نماز و سجده خدا پرداز و به حق نزديك شو ]كه سجده و نماز موجب قرب حضرت بينياز است[...

3. دوري گزيدن از شيطان: طبق آيات قرآن، شيطان دشمن قسم خوردة انسان است. مهمترين راهِ در امان ماندن از چنين دشمني، شناختن اوست. شيطان، موجودي است كه ما را ميبيند و ما او را نميبينيم. كار او فقط وسوسه كردن و زينت دادن گناهاناست. ما براي درامان ماندن از او بايد به كسي پناه ببريم كه شيطان را ميبيند; ولي شيطان او را نميبيند كه همانا خداوند قاهر بيناست; لذا خود قرآن ميفرمايد: و إمّا ينزغنّك منالشّيطـَن نزغ فاستعذبالله إنّه سميع عليم; (اعراف،200) اگر از شيطان، وسوسهاي به تو رسد، به خدا پناه بر; زيرا او شنواي داناست. نكتة مهم اين است كه خداوند ميفرمايد: پناه ببر، نه اينكه بگو: پناه ميبرم; مثل اينكه وقتي آژير خطر ميزنند; فوراً بايد به پناهگاه رفت و اگر با زبان بگويد: خدايا به تو پناه ميبرم; ولي عملاً كاري انجام ندهد، فايدهاي ندارد. چطور وقتي شيپور خطر را به صدا درميآورند، انسان مضطرب ميشود؟ وقتي شيطان وسوسه ميكند، نيز انسان ميترسد و بايد به پناهگاه برود. شيطان، اول وسوسه ميكند. بعد به دام مياندازد، بعد سواري ميگيرد و بهترين راه براي محفوظ ماندن اين است كه از همان مرحلة اول به خداوند پناه ببريم.

امّا چگونه بايد پناه برد؟ در مرحلة اول بايد مطيع محض دستورهاي خداوند باشيم و در مرحله دوم دل را به خدا بسپاريم. شيطان ميخواهد دلي را كه جايگاه خداست، از انسان بگيرد; اما به تعبير قرآن، وقتي وسوسهاي از جانب شيطان به اهل تقوا برسد، خدا را به ياد ميآورند و بينا ميشوند. (اعراف، 201)